Sayın işverenler,
Bildiğiniz gibi şimdiye kadar İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri 4857 sayılı İş Kanunun, İş Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğünün belirli maddelerine dayanılarak çıkarılan yönetmelikler ile uygulanıyordu. Örneğin; Ağır ve tehlikeli işler yönetmeliği, Çalışanların İş Sağlığı ve Eğitimlerinin Usul ve Esasları hakkında yönetmelikler gibi.
Ülkemizde son iş kazası istatistiklere göre yılda 62.000 günde 172 iş kazası olmakta ve bunlardan 4’ü ölümle sonuçlanmaktadır. İş kazalarının ülke ekonomisine maddi kaybı yaklaşık 8 milyar TL Civarındadır. Dünya da ise her gün 1 milyon iş kazası olmakta ve 1000’e yakın çalışan hayatını kaybetmektedir. İş kazaları ve Meslek hastalıkları sonucu maddi ve manevi kayıplar incelendiğinde bu kanunun gerekliliği ortadır.
TÜRKİYEDEKİ İŞ KAZALARI
İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜ- İŞÇİ SAYISINA GÖRE İŞYERİ SAYISI İŞÇİ SAYISI
1-9 1.214.259(%85) 3.238.542(%29)
10-49 182.843 3.576.946(%32)
50-(+) 28.147(%2) 4.262.633(%39)
Ülkemizin İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden ilk kanunu olması ve çok büyük değişiklikler getiriyor olması devrim niteliğindedir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUN GETİRDİKLERİ VE GENEL ÖZELLİKLERİ
En büyük değişiklik İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 2’nci maddesinde belirtilmiş ki buna göre;
Bu kanun
- İşyerlerinin çalışan sayısına , İşyeri konumuna (Sanayiden sayılıp sayılmamasına, işin tehlikeli olup olmamasına ) bakılmaksızın tüm iş yerlerini içine aldı. Şimdiye kadar maden ocakları, inşaatlar, büyük sanayi kuruluşları, fabrikalar tersanelerde İSG uygulamak zorundaydı. Yeni yasa ile artık ofis, okul, hastane, otel vb. küçük – büyük tüm iş yerleri ve çalışan herkes örneğin; işverenler, vekilleri, işçiler, görevliler, çırak ve stajyerler, hatta devlet memurları da bu kapsam içinde.
ARTIK; BÜTÜN İŞLER, BÜTÜN İŞYERLERİ VE ÇALIŞAN HERKES İSG KANUNU KAPSAMINDA!
- Yeni İSG KANUNU reaktif (sonuç odaklı yaklaşım) yaklaşım yerine Pro aktif(önlemeye öncelik veren)Kaza, Meslek hastalığı olmadan önce önlemek için çalışmalar yapılması gerektiğini benimseyen yaklaşım uygulayacak, İSG kültürünün oluşması için eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarını ön planda tutacak.
- Cezalar çok ağırlaştırıldı, İşyerlerinde hekim ve uzman çalıştırmamanın cezası yıllık 120.000 TL. Bir iş kazası ya da meslek hastalığı durumunda ceza, tazminat ve rücu davalarında zorlu bir hukuki süreç olarak işverenin karşısına çıkmaktadır.
- İşyerlerinin büyüklüğüne göre işçi sayıları 1 ile 6 arasında değişmek üzere; İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili konularda çalışanları temsil etmek üzere, iş yerlerinde çalışan temsilcisi bulunması zorunlu olması
- İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli çalıştırılması konusunda küçük iş yerlerine finansal desteği devlet sağlaması
- Uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişilerin(destek elemanı), asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak işyerlerinde, görevlendirilmesi zorunluluğu getirildi.
- İş yerlerinde diğer sağlık personeli kapsamında, görev yapabilmek için hemşire / sağlık memurlarının Bakanlıkça yetkilendirilmiş olması şartı getirildi. Tam gün işyeri hekimi çalıştıran işyerleri için sağlık memuru şartı yoktur.
- Bazı sektörlerde risk değerlendirmesi yapılmamasının, İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğine aykırılık nedeni ile işin durdurulması sebepleri arasında sayılması,
- Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanlarının, iş güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumlu tutulmasını
- Yakın ve hayati tehlike durumunda işçilere çalışmaktan kaçınma hakkı verilmesini, İdari para cezalarının neredeyse, 10 misli oranında artırılmasını
- İş kazalarının Bölge Çalışma (Çalışma ve İş Kurumu) İl Müdürlüklerine bildirilmesi zorunluğunun kaldırılmasını
- Ağır ve tehlikeli iş kavramının kaldırılmasını
- Büyük endüstriyel çalışmalarda işe başlamadan önce risk analizi yaptırma zorunluluğu
İŞVEREN NE YAPMALIDIR?
Öncelikle ;
- İşyerlerinde kaç kişi çalışıyor?
- İşyeri hangi tehlike sınıfında bulunmaktadır?
İşyerinin özelliklerine göre Tehlike sınıfını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ‘nın yayınlamış olduğu İş Yerlerinin Tehlike Sınıfları Tebliği’nden bulunabilir.
Aşağıdaki tablodan işyerlerinin çalışan sayısı ve Tehlike sınıfına göre yapmaları, uymaları gerekli olan yasa şartları ve tarihleri bulabilecek.
Çalışan sayısı |
Tehlike sınıfı |
Hizmet Ödeme |
Hizmet şekli |
Uygulama Tarihi |
01-9 |
Fark etmez |
Devlet |
OSGB |
1-2 Yıl sonra |
10-49 |
Az tehlikeli |
işveren |
OSGB |
30.06.2014 |
Tehlikeli |
30.06.2013 |
Çok tehlikeli |
30.06.2013 |
50-499 |
Fark etmez |
işveren |
İSGB-OSGB |
1.01.2013 |
500 ve fazla |
Çok tehlikeli |
işveren |
İSGB kalan sayı OSGB alabilir |
1.01.2013 |
750 ve fazla |
Tehlikeli |
işveren |
Önce İSGB kalan sayı kadar OSGB hizmeti alabilir |
1.01.2013 |
1000 ve daha fazla |
Az tehlikeli |
işveren |
Önce İSGB kalan sayı kadar OSGB hizmeti alabilir |
1.01.2013 |
BU TABLONUN AÇIKLANMASI;
- Çalışan sayısı 10’ dan az ise iş yerleri Bakanlıktan yetkili bir OSGB’ den hizmet satın alacak ve masraflarını devlet SGK aracılığı ile ödeyecek. Küçük işyerlerine masrafsız İSG Hizmeti gelmiş olacak.
- Çalışan sayısı 10’dan fazla 50’den az olan işyerleri Bakanlıktan yetkili bir OSGB’ den hizmet alacak, isteseler de işyerinde İSGB kuramayacak. İSG YASASI 30.06.2012 Tarihinde kabul edilmesine rağmen çalışan sayısı 50 ve altında olan işyerleri uygulamaya tehlike sınıflarına göre kademeli olarak katılacaklar.
- Çalışan sayısı 50’ nin altında olan küçük işyerleri, HİZMETİ MUTLAKA OSGB ‘den alacaktır.